معرفی المپیاد فیزیک
تاريخچه مسابقات بين المللي المپياد فيزيك
نخستين مسابقه المپياد فيزيك با شركت تعداد انگشت شماري از كشورهاي بلوك شرق در سال 1969 ميلادي به ابتكار كشور لهستان در شهر ورشو پايخت اين كشور برگزار شد.
در نخستين سالهاي برگزاري اين مسابقات تعداد كمي از كشورها شركت داشتند, در 1982 ميلادي جمعاً هفده كشور, اعضاي تيم خود را به سيزدهمين المپياد فيزيك اعزام نمودند، در حاليكه در تابستان 1988 ميلادي اتريش ميزبان 30 كشور از سراسر جهان بود. در اين دوره از مسابقات ناظريني از كشورهاي اسپانيا، دانمارك و ايران نيز حضور داشتند.
سالهاي بعد به ترتيب لهستان، هلند، كوبا، فنلاند و آمريكا برگزار كننده المپياد مذكور شدند. مسابقات طي دو روز آزمون تئوري (3پرسش) و آزمون عملي (2 پرسش در آزمايشگاه) برگزار مي شود. هر تيم متشكل از 5 دانش آموز و يك سرپرست (فيزيكدان) است. زبان رسمي المپياد، انگليسي، روسي و سئوالات به زبانهاي كشورهاي شركت كننده نيز ترجمه مي شود. پاسخنامه بوسيله سرپرستان هر كشور تصحيح مي شود و سپس براي بررسي و اظهارنظر در اختيار يك تيم زبده در كشور ميزبان قرار مي گيرد.
میزبانی ایران
ایران در سال ۲۰۰۷ میلادی میزبان سی و هشتمین دوره المپیاد جهانی فیزیک بود که با حضور ۶۹ تیم در اصفهان آغاز شد. مراسم اختتامیه این المپیاد با معرفی برگزیدگان و اهدای۳۸ مدال طلا،۴۶ مدال نقره،۵۱مدال برنز و۸۰ دیپلم افتخار به دانش آموزان برتر شرکت کننده انجام شد. سی و هشتمین دوره المپیاد جهانی فیزیک در حالی به کار خود خاتمه داد که تیم چین با بیشترین مدال بر سکوی اول این دوره از مسابقات علمی جهانی قرار گرفت و تیم‌های کره و روسیه نیز به مقام‌های دوم و سوم دست یافتند. بر اساس گزارش‌ها تیم ایران، میزبان این دوره از مسابقات با کسب مقام هفتم، مهمانان خود را بدرقه و پرچم مسابقات را به مسوولان ویتنام جهت برگزاری المپیاد سی و نهم اهدا کرد. در مراسم اختتامیه سی و هشتمین المپیاد جهانی فیزیک که در دانشگاه صنعتی اصفهان به اتمام رسید، تیم دانش آموزان فیزیکدان ایران با کسب ۲ مدال طلا، ۲ مدال نقره و یک مدال برنز، رتبه هفتم این المپیاد را از آن خود ساخت.
ایران در المپیادهای جهانی فیزیک (IPHO)
| دوره | سال | کشور | تعداد و رنگ مدالها | |||
| طلا | نقره | برنز | دیپلم | |||
| ۲۰ ام | 1989 | لهستان | – | – | 2 | 1 |
| ۲۱ ام | 1990 | هلند | – | – | 1 | – |
| ۲۲ ام | 1991 | کوبا | – | – | 3 | 1 |
| ۲۳ ام | 1992 | فنلاند | – | – | – | ۲ |
| ۲۴ ام | 1993 | آمریکا | 1 | – | 1 | 3 |
| ۲۵ ام | 1994 | چین | – | – | 2 | 3 |
| ۲۶ ام | 1995 | استرالیا | 2 | 3 | – | – |
| ۲۷ ام | 1996 | نروژ | 1 | 4 | – | – |
| ۲۸ ام | 1997 | کانادا | 1 | 3 | 1 | – |
| ۲۹ ام | 1998 | ایسلند | 1 | 3 | 1 | – |
| ۳۰ ام | 1999 | ایتالیا | 5 | – | – | – |
| ۳۱ ام | 2000 | انگلستان | – | 3 | 2 | – |
| ۳۲ ام | 2001 | ترکیه | 3 | 1 | 3 | – |
| ۳۳ ام | 2002 | اندونزی | 2 | 5 | – | – |
| ۳۴ ام | 2003 | تایوان | 2 | 3 | – | – |
| ۳۵ ام | 2004 | کره جنوبی | 3 | 1 | 1 | – |
| ۳۶ ام | 2005 | اسپانیا | 2 | 1 | 2 | – |
| ۳۷ ام | 2006 | سنگاپور | 1 | 4 | – | – |
| ۳۸ ام | 2007 | ایران | 2 | 2 | 1 | – |
| ۴۱ ام | 2010 | کرواسی | – | 1 | 3 | – |
| ۴۲ ام | 2011 | تایلند | – | 5 | – | – |
| ۴۲ ام | 2012 | استونی | – | 2 | 3 | – |
| ۴۳ ام | 2013 | دانمارک | 3 | 1 | 1 | – |
| ۴۴ ام | 2014 | قزاقستان | – | 5 | – | – |
| ۴۵ ام | 2015 | هند | 2 | 3 | – | – |
| ۴۶ ام | 2016 | سویس | 2 | 1 | 2 | – |
| ۴۷ ام | 2017 | اندونزی | 2 | 3 | – | – |
| ۴۸ ام | 2018 | پرتغال | – | 3 | 2 | – |
المپیاد فیزیک باشگاه المپیاد
دپارتمان فیزیک باشگاه المپیاد درسال 1384وهمزمان با تاسیس باشگاه المپیاد آغازبه کارنمود . دپارتمان فیزیک با بهره گیری ازتوان وتخصص اساتید مجرب خود که هریک صاحب تالیفات متعدد درعرصه ی آموزش فیزیک هستند موفق شده است تا با سبکی منحصربه فرد که ماحصل مطالعات وسیاست گذاری پویای دپارتمان است به تعلیم وتربیت دانش آموزان خود بپردازد. به طورعمده سیاست کلان دپارتمان فیزیک افزایش توان یادگیری دانش آموزان براساس ازمیان بردن موانع یادگیری آنان است. براساس این تفکر کادرعلمی دپارتمان با بهره گیری از روش های نوین آموزش فیزیک به دانش آموزان دبیرستانی محتوای علمی متناسب با قوه ی فهم وادراک دانش آموزان آماده می کنند. ازمهم ترین ویژگی های این محتوا ساختار منسجم مطالب تدوین شده ،تنوع روش های به کارگرفته شده درامر تدریس ونیز تجویز مسایلی درسطوح مختلف برای دانش آموز است. تا وی بتواند توان حل مسئله ی خودرا افزایش دهد.با کاربست این روش فضایی برای پیش رفت دانش آموزفراهم می شود ووی می تواند به تناسب زمانی که صرف مطالعه ویادگیری محتوای تجویز شده می نماید ، بردانش وتجربه ی خویش بیفزاید و ظرفیت های یادگیری خودرا افزایش دهد. همچنین با عنایت به توان بالای کادر علمی مجموعه دانش آموزان می توانند درکلیه ی سطوح ازراهنمایی دبیران خود بهره مند شوند وپاسخی درخوربرای پرسش های ذهن کائش گر خودبیابند.نتیجه ی قطعی این رهیافت تربیت نیروهایی با ظرفیت های یادگیری بالاست که درشرایط پیچیده با تکیه برقوای یادگیری خود توانایی تصمیم گیری وحل مسایل را خواهند داشت.
الگوها وسیاست ها
دپارتمان فیزیک درمقام سیاست گذاری ساختار آموزشی وتدوین محتوای درسی ازروش های زمینه-محور در تکوین مطالب درسی استفاده می کند. براساس این رهیافت با عنایت به پیچیدگی های بسیاری ازمباحث مطرح درالمپیاد های فیزیک که عمدتا ریشه درمباحث دانشگاهی دارند. مقرر شد ساختارتدریس این مطالب به صورت آموزش ازطریق حل مسئله صورت پذیرد. بدین ترتیب برای تدریس هرمبحث دبیران دپارتمان فیزیک با طرح مسایل متعدد ذهن دانش آموزرا آماده کرده وبه طورتدریجی به آموزش وتفهیم مطالب می پردازند. محققان امر آموزش برماندگاری این روش صحه گذاشته اند و بیان می دارند که نتایج حاصله ازاجرای این روش قابل قیاس با نتایج حاصل ازشیوه های سنتی آموزش نیست.
ساختار آموزشی
ساختارآموزشی دپارتمان فیزیک مبتنی بریک الگوی سلسله مراتبی سه ساله است . به طوری که چهاردرس اصلی یعنی مکانیک ، الکتریسیته ، مغناطیس ، نور و گرما دریک فرآیند سه ساله تدریس می شوند. به قسمی که دریک سال درهردرس بین 8تا9مبحث درسی تعبیه شده وبا برنامه ی زمانی منظم وطرح درس مصوب دپارتمان فیزیک به دانش آموزان تدریس می شود. برای کسب بازخورد ازشرایط دانش آموزان آزمون های هفتگی درسی برگزار می شود.
ماموریت ، اهداف وچشم انداز
با توجه به این که مزیت ملت ها درعصر حاضر مقوله ی دانش ونوآوری(کشف روش های نوین برای انجام کارها) است ،مهم ترین ماموریت دپارتمان فیزیک تربیت دانش آموزانی با توانایی حل مسئله ی بالا وتوان تحلیل ونقد بالا می باشد. ازمهم ترین اهداف دپارتمان فیزیک آماده سازی دانش آموزان خودبرای درخشش درالمپیادهای فیزیک داخلی وخارجی واستفاده ی موثرازفارغ التحصیلان خود در فرآیند آموزش می باشد. چشم انداز دپارتمان فیزیک تبدیل شدن به قطب علمی آموزش فیزیک کشور تا پنج سال آینده و شرکت درمسابقات بین المللی معتبر به منظور شناساندن توان تخصصی خود به کشورهای خارجی است.
